Pani Janina Helena Czaja urodziła się dnia 6 października 1918 roku w Wiśniowej jako jedna z sześciorga dzieci Jana i Rozalii z d. Kasprzyk. Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne na terenie wsi, ojciec był także organistą w kościele parafialnym św. Marcina. Siostra Jadwiga została nauczycielką jeszcze przed II wojną św. druga siostra – Wanda prowadziła dom. Brat Kazimierz objął posadę organisty po ojcu, a brat Stanisław wywędrował w 1939 roku z Wojskiem Polskim do Francji i Anglii, gdzie spędził większość życia.

Do Wiśniowej powrócił w 1992 roku. Janina w 1931 roku zdała egzamin do gimnazjum w Myślenicach i ukończyła 6 klas. Musiała niestety przerwać naukę z powodu braku środków finansowych. Trudne lata wojny i okupacji spędziła w Wiśniowej, w domu rodzinnym, pracując jako ekspedientka oraz pracownica biura w dziale księgowości. Zaraz po wyzwoleniu, w 1945 roku ukończyła 4 miesięczny kurs pedagogiczny, po czym 1 września 1945 roku rozpoczęła pracę zawodową jako nauczyciel niewykwalifikowany w Wiśniowej (6 klas gimnazjum starego typu i 4 miesięczny kurs pedagogiczny umożliwiały podjęcie tej posady).

Liceum Pedagogiczne ukończyła, na zasadzie samokształcenia, w Rejonowej Komisji przy Państwowym Liceum Męskim w Krakowie. Egzamin dojrzałości zdała 10 czerwca 1949, dzięki czemu mogła pracować jako nauczyciel kwalifikowany. Sytuacja szkolnictwa w Wiśniowej w tamtych latach była bardzo trudna, ale dzięki poświęceniu nauczycieli poziom kształcenia stale podnosił się. Janina Czaja uczyła przede wszystkim języka polskiego, wpajając młodzieży miłość do literatury i tradycji polskiej. Była wychowawcą wielu pokoleń Wiśniowian, za co cieszyła się wdzięcznością i sympatią mieszkańców wioski. Bardzo angażowała się w życie wsi i parafii. Od 1947 roku należała do ZSCh (Związku Samopomocy Chłopskiej?), a od 1949 roku do Ligi Kobiet. Działała również w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. Od 1 grudnia 1949 roku prowadziła Gminną Bibliotekę Publiczną w Wiśniowej. Warunki, w których przyszło jej pracować były bardzo trudne, borykała się z wieloma problemami. Jak sama pisze w Kronice Gminnej Biblioteki: „ … przykre wspomnienia pozostawiły mi perypetie związane z ciągłą zmianą lokalu Biblioteki (…), ponieważ w najgorszych kątach lokalizowano Bibliotekę. Często trudno tam było trafić, a jednak ludzie zawsze trafili.”

Ciężka praca i wysiłek włożony w budowanie postaw czytelniczych wśród mieszkańców wsi owocowały – księgozbiór stale się powiększał i przybywało czytelników, co sprawiało Jej wielką satysfakcję. Pod jej kierownictwem biblioteka działała bardzo prężnie, stając się centrum kulturalnym wsi. Janina Czaja organizowała m. in.: korowody postaci z baśni i bajek z okazji Dni Oświaty Książki i Prasy, konkursy czytelnicze i poetyckie, atrakcje dla dzieci i młodzieży, a przede wszystkim spotkania z literatami i ludźmi kultury.

Dzięki p. Janinie Wiśniową odwiedzili: Karol Bunsch (autor Dzikowego skarbu, 1961), Stanisław Grzesiuk (1961), Jalu Kurek (1962), Antoni Wasilewski (1962), Franciszek Skibiński (1967), Julian Kawalec (1970), Tadeusz Śliwiak (1973) i wielu, wielu innych. W 1973 roku przeszła na emeryturę, kończąc pracę nauczycielską. Nadal kierowała biblioteką, poświęcając jej cały wolny czas i serce. Dzięki niej powstały punkty biblioteczne w kolejnych miejscowościach gminy: Wierzbanowej, Kobielniku, Poznachowicach Dolnych i Glichowie. Pracowała nieprzerwanie do roku 1984. Za pracę pedagogiczną i bibliotekarską była wielokrotnie nagradzana. 1964, 1966 i 1968 otrzymywała nagrodę Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Wydziału Oświaty i Kultury w Myślenicach. 29 października 1973 roku otrzymała ZŁOTY KRZYŻ ZASŁUGI, 1978 – Złota Odznaka ZNP, 14 października 1983 roku Medal Komisji Edukacji Narodowej, 1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej, 1984 – KRZYŻ KAWALERSKI ORDERU ODRODZENIA POLSKI.

Pani Janina Czaja odeszła od Nas 29 października 2007 w Wiśniowej. Do swoich ostatnich dni była przykładem dla wszystkich mieszkańców – pogodna, radosna, z godnością przyjmowała wszystkie przeciwności losu. Taką ją właśnie zapamiętaliśmy z jej wieloletniej pracy – zawsze uśmiechniętą, z otwartymi rękoma witającą wszystkich czytelników. Dbała o nich jak matka – z czułością, ale i surowo – sprawdzając, czy przeczytali wypożyczone książki, proponując kolejne pozycje, zapisując ważniejsze wydarzenia z życia „wyrobionych” czytelników. To Ona „zaprosiła” do naszej wsi oświatę i kulturę. Dzięki Niej na dobre zagościły w Wiśniowej książki i zwyczaje związane z czytelnictwem. Właśnie dlatego Pani Janina Czaja jest osobą najbardziej godną tego, by patronować Bibliotece Publicznej Gminy Wiśniowa.

W dniu 15.10.2011 r. w Wiśniowej odbyła się bardzo ważna uroczystość otwarcia, poświęcenia i nadania imienia Janiny Czaja Bibliotece Publicznej Gminy Wiśniowa. Najpierw zaproszeni goście i mieszkańcy gminy Wiśniowa uczestniczyli we mszy świętej za duszę śp. Janiny Czaja, następnie wszyscy zebrali się przed byłym budynkiem Posterunku Policji zaadoptowanym na potrzeby biblioteki gminnej. Ks. proboszcz Parafii Rzymsko-Katolickiej p.w. św. Marcina w Wiśniowej Wacław Bednarz poświęcił tablicę pamiątkową oraz budynek biblioteki. Następnie zostały zaprezentowała zasługi Pani Janiny Czaja, które zaowocowały propozycją nadania Jej imienia Bibliotece Publicznej Gminy Wiśniowa. Tablicę pamiątkową poświęconą patronce biblioteki odsłonili Barbara Czaja-Kitkowska i Stanisław Czaja- Jej najbliżsi krewni.

Najnowsze aktualności


Skip to content